Dit zijn de beste prompts voor journalisten en redacteuren

Op de redactie zijn er veel werkzaamheden waarbij artificiële intelligentie (AI) kan helpen om jouw werk als journalist of redacteur makkelijker te maken. Wie het meeste uit ChatGPT, DALLE-2 of Midjourney wil halen, moet wel weten hoe je met de AI’s om moet gaan. Daar komt de term prompts bij kijken. Prompts zijn instructies om AI aan het werk te zetten. En hoe beter de prompts, hoe beter de resultaten. In dit artikel gaan we kijken naar de prompts die je nodig hebt voor het werken met AI.

Tekst Genereren

Dat ChatGPT verhalen kan schrijven, dat weten we. Maar wie de AI van OpenAi wil inzetten als ‘gratis redacteur’ doet er goed aan om voorzichtig te zijn. Gegenereerde teksten zijn niet altijd volledig, kunnen fouten bevatten. Vooral de gratis versie van ChatGPT is gebaseerd op verouderde informatie. Bovendien zijn teksten taalkundig niet altijd even best. Dat heeft heel erg te maken met het feit dat de Large Language Models van OpenAi op veel Amerikaanse content is getraind en teksten genereert en vertaalt naar het Nederlands, die dus vol Anglicismen staan. Bovendien kun je als gebruiker van ChatGPT nooit zeker zijn of de uitgeserveerde teksten niet inbreuk doen op iemands intellectueel eigendom of het auteursrecht. Als je tekst genereert, doe het dan om de basis van een artikel op te zetten, die vervolgens zelf bewerkt. Gebruik het dus als schets, niet als eindproduct.

De juiste prompt voor artikelen

Bij het genereren van tekst is het belangrijk om AI de juiste instructies te geven. Prompt zijn duidelijk, wees dus niet te vaag en zo concreet mogelijk. Geef details, maar maak prompts niet te lang. Zorg dat prompts ook eenduidig zijn en voorkom dat ze meerdere opdrachten bevatten. De prompt is een begin van een dialoog met AI. Na de eerste resultaten ga je ‘in gesprek’ om resultaten steeds bij te sturen. Een goede prompt is een set aan instructies op verschillende niveaus. Een goede prompt voor tekst kan uit de volgende onderdelen bestaan:

Rol: welke rol neemt ChatGPT aan
Taak: wat moet er gedaan worden
Output: in welke vorm
Lengte: hoe lang of hoeveel worden
Onderwerp: waar gaat het over
Doelgroep: voor wie schrijft ChatGPT
Toon: welke toon heeft de tekst
Doel: wat wil je bereiken met de tekst

Voorbeeld prompt:
Je bent een ervaren journalist (rol) en je schrijft (taak) een achtergrondartikel (output) van 700 woorden (omvang) over de manier waarop klimaatverandering de energietransitie (onderwerp) heeft versneld. Het artikel is bestemd voor een hoger opgeleide mensen (doelgroep) en de toon is serieus (toon). De tekst heeft als doel om lezers inzicht te geven in deze maatschappelijke ontwikkeling (doel) .

Disclaimer: publiceer nooit 1 op 1 de teksten uit AI, maar gebruik het als opzet of schets. Teksten uit ChatGPT of Gemini (Google) kunnen fouten bevatten of bestaan uit teksten die auteursrechtelijk beschermd zijn. Bovendien zijn niet alle versies van ChatGPT erg actueel en is er kans dat informatie verouderd of niet langer relevant is.

Beeld genereren

Met Dalle-2 (van OpenAI) of Midjourney kun je beelden genereren (zoals in de header hierboven). Deze illustraties zijn vaak hyperrealistisch en kunnen foto’s vervangen die moeilijk zelf te maken zijn of niet in stock beschikbaar zijn. Of illustraties kunnen juist kunstzinnig zijn en het werk van een illustrator vervangen (sorry). Ook kunnen door AI gegenereerde illustraties gebruikt worden om illustratoren of fotografen te briefen. Let op: wie beeld wil genereren moet wel een betaald account hebben op Midjourney op OpenAI. Beeld kan ook worden gegenereerd via Adobe illustrator of Canva.

De juiste prompt voor illustraties

Ook voor het genereren van beeld geldt: hoe beter de input, hoe beter de output. Je kunt dus op veel betere resultaten rekenen als je goed nadenkt over de juiste prompts. Ook hier geldt: het eerste resultaat is de start van een gesprek met AI, op basis van een reactie kun je resultaten altijd later bijsturen. Een prompt voor illustraties kan instructies op verschillende niveaus bevatten:

– Beschrijf het onderwerp
– Beschrijf de compositie (drone shot, close-up)
– Denk aan de belichting (studio licht, natuurlijk licht, tegenlicht, schemer)
– Benoem zoveel mogelijk details
– Bepaal de achtergrond
– Beschrijf de dynamiek (helderheid, beweging, focus)
– Benoem de kleuren die je wilt zien
– Benoem de emoties die terug moeten keren
– Beschrijf de stijl die je terug wilt zien

Magazines lezen — Twee verschillende resultaten naar aanleiding van een vergelijkbare prompt als hieronder. De illustraties zijn gemaakt door Midjourney.

Voorbeeld prompt:
Maak een illustratie over een vrouw in een knusse woonkamer (onderwerp). Je ziet de vrouw in de voorgrond (compositie) en ze zit op een bank en leest een magazine (onderwerp). In de achtergrond is een raam waar natuurlijk licht (achtergrond en belichting) door binnenkomt. De illustratie is hyperrealistisch (stijl) als een foto. Maak het beeld romantisch en benadruk de sereniteit van het moment. Gebruik warme kleuren.

Maak een illustratie in een retro vector stijl van het uitzicht op een stad met wolkenkrabbers. In de achtergrond komt een wolkenlucht. Gebruik hiervoor een set aan warme retro kleuren, zoals roze, bruin en grijs.

Illustratie Midjourney — Vier opties om mee verder te werken, gemaakt door Midjourney op basis van bovenstaande prompt.

Prompts voor redactionele ondersteuning

Kun je nog meer met AI in de het ondersteunen van redactioneel werk? Ja, zeker. AI is een handige tool voor journalisten en redacteuren om het werkproces te verlichten. Of om vervelende klussen te ‘delegeren’. Hieronder een aantal voorbeelden hoe je AI – bijvoorbeeld ChatGPT of Gemini van Goole – kunt gebruiken op de redactie:

Je kun AI vragen om teksten te checken op tik- en spelfouten
Je kunt met AI brainstormen over onderwerpen en invalshoeken
Je kunt vragen of het samenvattingen schrijft van bestaande artikelen (bijvoorbeeld voor de nieuwsbrief)
Je kunt AI vragen om opgenomen interviews te transcriberen en samen te vatten
Je kunt AI vragen om betere koppen te maken voor een artikel
Je kunt AI gebruiken om artikelen te SEO-optimaliseren
Je kunt aan AI vragen om op basis van een artikel social media posts te maken
Je kunt AI vragen om ‘mee te lezen’ als kritische eindredacteur
Je kunt AI gebruiken om foto’s van een slechte kwaliteit te verbeteren in resolutie
Je kunt AI gebruiken om beeld te bewerken (zoals details weghalen of achtergronden aanvullen)
Je kunt AI gebruiken om geschreven teksten om te zetten naar audio

Enkele handige prompts om te onthouden

De koppensneller
“Je bent een eindredacteur en je wil op basis van onderstaande tekst betere koppen maken. De koppen moeten pakkend zijn en tegelijkertijd goed de inhoud van het artikel weergeven. Geef 6 verschillende suggesties en maak de koppen niet langer dan 16 woorden. Laat de toon van de koppen goed aansluiten bij de toon van het artikel.”
De kritische eindredacteur
“Je bent een professionele eindredacteur. Lees de volgende tekst zorgvuldig, maak een analyse van de gebruikte schrijfstijl en geef verbeteringen op de gebruikte woordkeuze, spelling en grammatica. Geef aan waar je verbeteringen van de tekst ziet en geef uitleg over waarom aanpassen de tekst beter maken.”
De onderzoeker
“Je bent een ervaren journalist en je bereid je voor om een artikel te schrijven over . Maak een lijst van tien recente ontwikkelingen over dit onderwerp en geef aan waarom deze ontwikkelingen relevant zijn. Benoem ook de bronnen die je gebruikt.
De tegenlezer
“Je bent een ervaren eindredacteur, er wordt van je verwacht dat je de volgende tekst grondig leest en de inhoud analyseert. Plaats kritische vragen bij de opbouw van de tekst, de woordkeuze en de getrokken conclusies. Plaats een aantekeningen bij je bevindingen en geef aan wat je zou verbeteren.”
De SEO expert
“Je bent een SEO expert. Analyseer de volgende tekst en geef advies over wijzigingen om de tekst te optimaliseren voor SEO rondom het volgende keyword:”
De Social media expert
“Je bent een Social media expert. Analyseer de volgende tekst en maak op basis van deze tekst 4 verschillende social media berichten voor LinkedIn, X, facebook en Instagram. Teksten zijn aantrekkelijk en stimuleren lezers om door te klikken, maar sluiten in toon goed aan op de toon van het artikel.”
De vertaler
“Vertaal deze tekst in het Nederlands”

Cursus: AI op de redactie

Op 4 juni 2024 organiseer Bladendokter Academy een training over Ai speciaal gericht op werkzaamheden op de redactie en in communicatie. De een-daagse training vind plaats in Amsterdam (of op verzoek in company op locatie) Meer weten? Klik hier.