De toekomst van print

De wereld van uitgevers is woelig. Omdat het proces van uitgeven verplaatst is van een paar grote, traditionele mediaconcerns naar heel veel kleinen, zijn er heel wat uitgevers uit hun ivoren toren gevallen. En dat creëert onrust in het vak. De explosieve opkomst van digitale media draagt daar ook aan bij. Wie nu niet inhaakt en meedeint op weg naar online uitgeven, mist misschien de boot.

Bladeren op beeldscherm
De ontwikkelingen zijn bijna niet meer bij te houden: van papier naar beeldscherm. Content weggeven of er voor betalen. Onderzoekjournalisten in loondienst, of via plasterk-subsidies. Dalende oplages bij traditionele media (omroepbladen, kranten) en stijgende achterbannen bij nieuwe media. Experimenten met formaat en omvang. De opkomst van de branded content. De blogger vervangt de columnist. Ebooks en iPads.

Online extensie
In het gevecht om de lezers aandacht, is innovatie een belangrijke troef. Tijdschriften experimenteren met digitale versies. En dat gaat verder dan alleen een pdf’je online. De overstap van analoog naar digitaal zorgt al jaren voor discussie in bladenland. Er zijn maar weinig tijdschriften die een goede online extensie weten te exploiteren. Vooral omdat magazinecontent zich vaak niet goed leent voor een online vertaling. Maar ook omdat het leesmoment bij tijdschriften buiten het bereik van een computer plaatsheeft.

Lekker klikken
Ongeveer 5 jaar geleden experimenteerde de eerste tijdschriften met een tool om pdf’s online te kunnen doorbladeren. Dat werd vooral gebruikt door marketeers om abonnementen te verkopen. Als een soort preview. Toch zijn er bladen die daarin zijn doorontwikkeld. Een leuk voorbeeld van een virtueel magazine is het Britse autoblad iMotor. De pdf’s zijn aanklikbaar en de uitgever heeft er allerlei interactiviteit in gemaakt.

Augmented reality
Vorig jaar kwamen de eerste bladen met augmented reality. Even een lesje techniek: augmented reality betekent zoveel als toegevoegde realiteit. Deze toevoegingen kun je beleven als je het blad gebruikt in combinatie met een webcam en een computer. In het magazine staan zogehete markers of QR-codes, die er uit zien als ingewikkelde barcodes. Als je deze voor de webcam van je computer houdt, begint de ervaring met augmented reality. Het zijn allemaal audiovisuele grapjes en content die je in combinatie met een speciale augmented reality website en het blad ontsluit. In Amerika waren Wallpaper en Esquire de eersten. In Nederland heeft het blad Quest nu een editie (april 2011) met augmented reality. Ook Libelle gebruikt een QR-code om lezers virtueel rond te leiden op hun events. Klik op de titels om de filmpjes te bekijken.

Tablets en iPad
Sinds Apple in februari de komst van de iPad aankondigde is er bladenland veel losgekomen over de potentie van dit medium als brenger van bladen. Onlangs kondigde Sanoma aan om bladen op iPad te lanceren en presenteerde ze de iPad demonstratie van Autoweek. Ook de titel Bright wil de overstap maken. Dat de potentie van een iPad of tablet-computer groot is, kun je zien in de volgende filmpjes. De eerste is van Wired, koploper op het gebied van innovatie. Of klik hier voor een virtuele impressie van de iPad-plannen van Sports Illustrated. Klik hier om te zien hoe Britse topontwerpers uitleggen hoe magazinecontent zich wel laat vertalen voor een iPad of tablet-format.

PDF of interactief
Veel van de bestaande magazinetitels, die beschikbaar zijn op iPad zijn simpelweg een digitale vertaling van het bestaande magazine. Voor iPad wordt de pdf in een bladertool aan gebruikers aangeboden. Jammer, want je kunt zoveel meer met navigatie en interactie. Er is inmiddels een app, waarin je alle beschikbare titels kunt raadplegen. Feit blijft dat de ontwikkelingskosten van een goed online magazine voor iPad hoog zijn. En de ontwikkelingen in oplages laten nog geen goede rendementen zien.

Een boek, is een boek, is een boek
De digitale revolutie in de boekenbranche is al iets langer aan de gang. Heel lang is deze branche verspeend geweest van enige innovatie. Tot ongeveer 5 jaar geleden de ereader of ebooks werden geïntroduceerd. In 2007 kwamen de eerste apparaten op de markt waarop je digitaal een boek kunt lezen. Inmiddels stijgen de verkopen van digitale titels explosief. Klik hier voor een overzicht van de International Digital Publishing Forum.

Gutenberg
Ebooks zijn interessant. Zeker gezien het feit dat er in Amerika al sinds de jaren 70 van de vorige eeuw duizenden boeken, waarvan het auteursrecht is verlopen, worden verzameld. Daarbij alle echte klassiekers en werken van mensen die hun intellectueel eigendom graag breed beschikbaar stellen. Op www.gutenberg.org staat er inmiddels 30.000 gratis ter download.

3D en bewegende boeken
Ook de ontwikkelingen buiten de ereader gaan door. Vooral op het gebied van kinderboeken worden er spannende innovaties verwacht. Zo is er in Japan een bedrijf dat Phonebooks maakt. Geïllustreerde boeken waar je de bewegende beelden van een iPhone app in verwerkt. Hier een leuke demo van dit fenomeen. Ook augmented reality manifesteert zich in de branche. In dit filmpje zie je hoe een boek tot leven komt via 3D-effecten, afkomstig van augmented reality. Sinds kort zijn er allerlei apps voor kleine kinderen. van prentenboek tot leesplank.

Heeft papier nog wel een toekomst?
Antwoord op die vraag is: ja. Maar wel met een kanttekening. Er zit op dit moment nog erg veel groei in papier. Elke maand verschijnt er weer een nieuwe titel. En veel bedrijven kiezen in hun mediamix ook voor het medium tijdschrift om hun klanten te binden. Maar oplages laten wel een dalende trend zien. Van groei in een traditionele zin, is geen sprake meer. De toekomst van geprinte media zit in de long tail. Ook zal papier een emancipatie doormaken naar een high end medium, waarin typografie, grafische vormgeving en fotografie nog altijd het beste tot hunr echt komen.

One night stand
Sinds een jaar of tien staat de gevestigde orde binnen de tijdschriftuitgeverij op losse schroeven. Voorheen waren er weinig tijdschriften met een vaste, grote achterban. Tegenwoordig vallen de heilige huisje stuk voor stuk om. Neem de afzender bijvoorbeeld. Het is lang niet alleen traditionele tijdschriftuitgevers die bladen lanceren. Het succes van de Allerhande of het Etos-tijdschrift Mooi bewijzen dat iedereen uitgever kan zijn. Of neem frequentie, bijvoorbeeld. Nam je vroeger vaste verkering met een blad. Nu kun je ook een one night stand aangaan. Eenmalige uitgaven met hoge verkoopcijfers, als Mathijs. en Gullit. hebben dat bewezen.

Leesmoment
Een slimme uitgever kijkt dan ook naast marktontwikkelingen maar naar de behoefte van lezers en de leesmomenten die ze kiezen. Discussie over de toekomst van papieren kranten en betalen voor nieuws op internet? Laat maar: uit onderzoek is gebleken dat lezers aan krantenabonnement nemen, omdat ze ‘s ochtends met een verse krant en dito kopje koffie een moment voor zichzelf willen. De ochtendkrant is op de eerste plaats een ritueel en pas daarna het bevredigen van een nieuwsbehoefte. Het feit dat NU.nl elke werkdag weer een bezoekerspiek heeft als de middagpauze begint, geeft ook aan dat mensen nu eenmaal vasthouden aan vaste leesmomenten.

Van blad naar Pad
Er zijn inmiddels 700.000 iPads in Nederland. Het is een goeie graadmeter voor de behoefte aan digitale uitgaven. De sterke groei van ebooks, digitale media en iPad-content zal de gevestigde orde in de uitgeefwereld helemaal op z’n kop zetten. Maar een slimme uitgever is voorbereid: nieuws online voor de middagpauze, een me-time magazine voor in het weekend, een coffeetable-boek om te bewaren, een bestseller op de ereader in de trein, het special interestblad op je iPad.
Hoge oplages kun je als uitgever vasthouden als je jouw content op verschillende manieren en voor verschillende leesmomenten aanbiedt. Toegegeven: de stapel top 10 bestsellers in de boekwinkel en het levenslange weekbladabonnement naderen misschien hun einden, maar met de razend snelle ontwikkeling van digitale contentdragers gaan er weer nieuwe deuren open.

2 replies on “De toekomst van print”