Interessant leesvoer: dit weekend bracht de Volkskrant een lange analyse van de kennelijke teloorgang van het weekblad Nieuwe Revu. Allerlei hoofdredacteuren kregen de kans om uit te leggen wat de reden was voor de kelderende oplagecijfers. Het blad, ooit het paradepaardje van uitgever VNU en kende een oplage van meer dan 200.000 exemplaren. Dat was in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Nu, zo’n dertig jaar later verkoopt het weekblad net iets meer dan 30.000 stuks.
Hoe komt dat?
In het artikel wordt een combinatie van redenen beschreven waarom het weekblad zoveel achterban verliest. Ten eerste de opeenvolging van veel verschillende hoofdredacteuren achter elkaar – en dus ook verschillende visies over de inhoudelijke koers van het blad. Ten tweede de noodzaak om telkens maar weer te bezuinigen. En als laatste het veranderende medialandschap. Sinds de opkomst van internet en social media hebben actuele printmedia het hard te verduren.
Concurrentie
Internet wordt aangewezen als de eerste boosdoener. ‘We hebben toen gigantisch onderschat wat dat voor concurrentie teweeg zou brengen’ zegt oud-hoofdredacteur Hans Verstraaten in het interview. Ook Jildou van der Bijl, nu hoofdredacteur van Linda, stond ooit aan het roer van de Nieuwe Revu. Zij zegt in de Volkskrant: ‘We werden links en rechts ingehaald door televisieprogramma’s. Alles waar de Nieuwe Revu ooit goed in was, zoals reportages, undercover en reality, werd inmiddels ook gedaan door SBS, Veronica of RTL.’
Alle weekbladen kelderen
Wat ik mis in de analyse van de Volkskrant is het gegeven dat alle weekbladen geconfronteerd worden met dalende oplages. De roddelpers, RTV-bladen, opiniebladen en traditionele vrouwenbladen met een wekelijkse frequentie, zoals Margriet en Libelle hebben de afgelopen twintig jaar bijna een halvering gezien in betaalde oplage. Meer over deze ontwikkeling lees je hier in het onderzoek van Piet Bakker. Dit gegeven doet vragen: nadert het weekblad z’n uiterste houdbaarheidsdatum?
Heb jij nog tijd?
Het zijn vooral de al langer bestaande titels die aan achterban verliezen. En dat is logisch: in de hoogtij dagen van Nieuwe Revu – én Libelle, Privé, Avrobode – waren er simpelweg minder media. De hoeveelheid publiekstijdschriften is de afgelopen 25 jaar drastische gegroeid, mede door het digitaliseren van druktechnieken. En de hoeveelheid customermedia is nog veel groter. Naast wat je dus zelf kiest in de kiosk ligt je brievenbus thuis al vol met magazines van energieleverancier, verzekeraar, supermarkt en goede doel.
Optelsom
Tel daarbij op de concurrentie van internet, het tijdschrift als weekendbijlagen van kranten, social media, het magazineformat op TV (DWDD, RTL Boulevard) en je kunt concluderen dat het medialandschap is veranderd. Met een ander medialandschap verandert ook de mediagebruiker. Daar waar informatie dus een generatie geleden vooral werd gedomineerd door printmedia, zie je over de gehele linie oplages zakken. In de afgelopen 10 jaar is dat een algehele daling van 7,3%.
Verleden tijd
Door de groei van de hoeveelheid media lijkt de loyaliteit van gebruikers evenredig te zijn afgenomen. De abonnementsvorm is op z’n retour en dat is natuurlijk niet gek als je niet alleen in de kiosk, maar ook online en via social media geregeld in contact kan komen met het mediamerk van jouw keuze. En slimme media zorgen dus ook dat ze hun strategie daarop aanpassen. Niet wekelijks of maandelijks een enkel contactmoment in de kiosk, maar dagelijks via social media. Daarmee is de noodzaak om actueel te blijven via een wekelijkse frequentie dus verleden tijd.
Opvallend in deze analyse van de oplageontwikkeling van het weekblad is dat de ontwikkeling op de lezersmarkt van publiekstijdschriften met lagere verschijningsfrequentie ontbreekt. Doen maand- en/of kwartaalbladen het relatief beter dan tijdschriften die elke week uitkomen? Daarop wordt geen antwoord gegeven.
Een boeiende vraag wordt opgeworpen in de laatste alinea: kan een weekblad als mediamerk overleven met inzet van website en social media?
De Libelles en Margrieten van deze wereld kennen al vele en steeds meer – ook fysieke – contactmomenten met hun doelgroep. Van de actualiteit moet dit type bladen het niet hebben. Toch zijn de oplagecijfers – weliswaar afkalvend, maar nog steeds – indrukwekkend. Kennelijk voldoen ze nog steeds aan een behoefte in de lezersmarkt.
Dus een beetje meer social media en dan komt het wel goed? Wat een gratuit gelul toch weer.